24 november 2020
Leestijd: ongeveer twee minuten
Het is een van de basisbehoeften van de mens: gezien worden. Je zit ergens mee in je maag, en je wil daar niet mee blijven zitten. Dat zou je van binnenuit verteren. Maar ik zie steeds meer mensen hun hart uitstorten en daar keihard op afgerekend worden. Mensen die zich zorgen maken over de negatieve effecten van, om maar wat te noemen, het dragen van een mondkapje, worden in niet mis te verstane woorden verteld dat ze volkomen van het pad af zijn. Mensen die van mening zijn dat mondkapjes juist cruciaal zijn om mensenlevens te redden, krijgen ook de wind van voren.
Beide partijen zullen zich niet gehoord voelen. Beide partijen denken dat er maar één waarheid kan zijn: als de een gelijk heeft, heeft de ander ongelijk. Toch ligt het nooit zo simpel. Alleen kom je daar nooit achter in een debat. Daar heb je dialoog voor nodig: je moet bereid zijn de ander beter te begrijpen, in plaats van de ander te willen overtuigen van je gelijk.
Als beide partijen het gevoel hebben gehoord te worden, is er ruimte. En die ruimte kan door beide partijen gebruikt worden als veilige plaats waar de overeenkomsten zichtbaar worden gemaakt. En die zijn er altijd: in het geval van mondkapjes zijn beiden bang om ziek te worden, alleen op andere manieren. Beiden willen zorg dragen voor hun medemens, maar op andere manieren.
Verschillen zullen er ook altijd zijn. Maar in plaats van de ander belachelijk te maken of uit te schelden, kun je beter vragen waarom de ander die mening heeft. Diep luisteren naar de argumenten, en vooral de gevoelens daarachter. Daar kun je dan andere argumenten en gevoelens aan toevoegen, waar ook echt naar geluisterd wordt. Dit kan een waardevolle uitwisseling opleveren waar beide partijen hun mening mee kunnen nuanceren. Gaandeweg komen we er misschien wel achter dat het helemaal niet ging over mondkapjes, maar over gehoord willen worden.
Wat gebeurt er als we niet gezien en gehoord worden? We kunnen onzeker en afhankelijk worden, bevestiging gaan zoeken bij anderen. We kunnen onszelf onzichtbaar gaan maken, zelfcensuur opleggen. Ons onveilig gaan voelen. Het kan ook boosheid en frustratie oproepen. Machteloosheid. Ons zelfbeeld kan er onder lijden, wat tot depressie kan leiden. Het kan desastreuze gevolgen hebben op menselijk niveau, zeker bij de jongste generatie. Op gemeenschapsniveau kan dit ontwrichtend zijn.
Hoe kunnen we ooit verder komen als we elkaar niet zien, niet horen, niet lezen? Gezien worden hoort bij onze heling. Om te helen, moeten we anderen gaan zien, pas dan zullen we zelf gezien worden.