6 november 2021
Leestijd: ongeveer twee minuten
Hollywoodfilms hebben vaak als kenmerk dat er een held is (of een klein groepje helden) die alles moet redden, terwijl de rest van de mensheid machteloos toekijkt. Dat geeft de kijker in de regel een machteloos gevoel, want ze zijn geen superheld. Of toch?
Stel je eens voor dat films een heel ander beeld zouden schetsen: dat iedereen, gewoon door zijn hart te volgen, de wereld kan redden. Niet in je eentje natuurlijk, maar omdat alle andere mensen ook hun hart volgen. Misschien zou het niet genoeg van het scherm af spetteren?
We krijgen de boodschap dat we, om het klimaat te redden, grote, meeslepende dingen moeten doen. Het probleem is gigantisch, dus de oplossing moet ook gigantisch zijn! Toch?
Misschien niet. Je kunt het klimaat ook redden door een onzelfzuchtige daad te verrichten. Mensen kunnen daar een goed gevoel aan overhouden, zodat zij weer andere onzelfzuchtige daden gaan verrichten – enzovoort. Door die ene daad kan er een gemeenschap ontstaan. En het gevoel van gemeenschap kan onze illusie van afgescheidenheid doorprikken; de illusie dat we losstaan van de natuur en elkaar. Als we ons weer verbonden voelen, zullen we daar naar handelen. We zullen ons veel meer bewust zijn van het feit dat ons lot onlosmakelijk verbonden is met dat van het andere leven op Aarde.
Ons overmatige consumptiegedrag lijkt een soort natuurwet te zijn, iets onvermijdelijks. Het heeft echter alles te maken met ons gebrek aan gemeenschap. We raken daardoor depressief en verveeld, en proberen ons eruit te consumeren. We ervaren continu schaarste, omdat we niet meer alles onvoorwaardelijk met elkaar delen. Zelfs de allerrijksten op Aarde ervaren schaarste. Ze denken dat op te kunnen lossen met meer, meer, meer. De enige remedie tegen schaarste is echter gemeenschap, iets waaraan de rijken een groter gebrek hebben dan arme mensen. Overvloed is de zekerheid dat alles wat je nodig hebt, er zal zijn op het moment dat je het nodig hebt. En daarvoor hoeft het niet in de kast, de zolder, de kelder of de garage te staan; maar al te vaak zijn het dingen die je niet kunt kopen, alleen krijgen. In een gezonde gemeenschap komt zoiets vanzelf naar je toe, soms nog voor je zelf weet dat je het nodig hebt.
In onze continue zucht naar meer richten we een onvoorstelbare schade aan. Hoewel we enorm krachtige feedback krijgen, in de vorm van talloze rampen, willen we nog niet echt luisteren. En diegenen die wel luisteren, willen nog wel eens de illusie hebben dat we ons uit de ecologische crisis kunnen consumeren. Maar ook dat is schaarstedenken. Onze thuisplaneet is onvoorstelbaar overvloedig, mits we haar opnemen in onze gemeenschappen. Gemeenschappen van louter superhelden!